بهداشت دهان ودندان

باکتری‌ها می‌توانند به‌صورت پلاک دندانی در دهان شما زندگی کنند که یکی از دلایل بروز پوسیدگی‌ها و عفونت لثه می‌باشند که منجر بهبیماری‌های لثه خواهند شد.

همه چیز درباره دهان و دندان

به‌منظور حفظ پاکیزگی دهان و دندان باید بهداشت روزانه‌ی دهان و دندان را رعایت کنید. داشتن دندان‌های براق و مرواریدی، بو و تنفس خوشایند در دهان، حس تمیز بودن کامل دندان‌ها و زبان، همگی از عوامل مهمی درباره حس سلامتی دهان و دندان شما هستند و اغلب جزء اولین مواردی هستند که افراد دیگر هنگام ملاقات با شما متوجه آن خواهند شد.

بنابر دلایل بسیاری می‌توان گفت که سلامتی دهان آیینه‌ای از سلامتی کل بدن می‌باشد. بیماری‌هایی که در قسمت‌های دیگر بدن ایجاد می‌شوند اغلب باعث بروز علائمی می‌شوند که می‌توان آن‌ها را دردهان مشاهده کرد.

همچنین بیماری‌ها و مشکلات دهانی (مثل لق شدن و افتادن دندان‌ها) نه‌تنها عملکرد و کیفیت زندگی فرد را کاهش می‌دهد بلکه همچنین باعث بروز مشکلاتی در حیطه‌های دیگر خواهد شد. این دلیل دیگری ست که حفظ سلامت و بهداشت دهان و دندان را این چین حائز اهمیت می‌سازد.

اهمیت بهداشت دهان و دندان

سلامت دهان و دندان سلامت عمومی و کیفیت زندگی امری ضروری می‌باشد. این یعنی نداشتن دردی دردهان و صورت، عفونت و درد در دندان و لثه، بیماری‌های لثه، پوسیدگی دندان، لق شدن و افتادن دندان و بیماری‌های دیگری که انجام کارهایی مثل گاز زدن و جویدن غذاها و خوراکی‌ها، خندیدن، صحبت کردن و سلامت روانی را محدود خواهند ساخت.

همچنین عدم سلامتی دهان و دندان می‌تواند باعث بروز مشکلات هضم و گوارش شود. فرایند خرد کردن غذاها هم به‌صورت فیزیکی و هم‌شیمیایی دردهان آغاز می‌شود. اگر مشکلی دردهانتان وجود داشته باشد، این فرایند ممکن است منجر به اختلالات گوارشی شود.

متخصصین دندانپزشکی شما را تشویق می‌کنند تا بهداشت دهان و دندان را به‌خوبی رعایت کنید. خوردن و رژیم غذای مناسب، دو بار مسواک زدن دندان‌ها در روز و کشیدن نخ دندان به‌صورت روزانه همگی از عناصر کلیدی برای داشتن دندان‌هایی سالم می‌باشند.

نکاتی برای حفظ سلامت دهان و دندان

برنامه روزانه شما باید شامل این موارد باشد:

مسواک زدن و کشیدن نخ دندان

باید در روز، حداقل دو بار دندان‌هایتان را مسواک بزنید و یک‌بار نخ دندان بکشید. این کار کمک خواهد کرد تا پلاک دندان، یک پوشش زیستی مملو از باکتری، از سطوح دندان‌هایتان برداشته شود.

باکتری‌های موجود در پلاک دندانی می‌توانند قند موجود در غذاهای را به اسید تبدیل کنند که به مینای دندان آسیب وارد می‌کند و باعث بروز پوسیدگی دندان می‌شود. برخی از باکتری‌ها همچنین می‌توانند باعث عفونت‌های لثه و دیگر بیماری‌های لثه شوند.

متخصص دندانپزشکی تکنیک های زیر را برای طریقه صحیح مسواک زدن و کشیدن نخ دندان توصیه می‌کنند:

مسواک زدن:

مسواک را در زاویه ۴۵ درجه با لثه‌هایتان قرار دهید.
مسواک را به‌آرامی به‌اندازه‌ی یک‌دندان عقب و جلو بکشید.
سطوح بیرونی، داخلی و نیز سطح روی دندان (قسمت جونده) دندان‌ها را مسواک بزنید.
از قسمت بالای مسواک برای تمیز کردن سطوح داخلی دندان‌های جلویی با حرکتی آرام به‌صورت بالا و پایین استفاده کنید.
برای رفع باکتری‌ها و بوی خوش دهان، زبانتان را نیز با مسواک تمیز کنید.

کشیدن نخ دندان

حدود ۴۵ سانتی‌متر از نخ دندان ببرید و آن را دور انگشت میانی هر دست بپیچانید. نخ دندان را محکم بین شست و انگشت سبابه نگه‌دارید.
با حرکتی آرام نخ دندان را بین دندان‌هایتان بکشید.
وقتی نخ به خط لثه رسید آن را به شکل نیم‌دایره در مقابل یک‌دندان خم‌کنید. به‌آرامی یک‌طرف آن را در فضای بین لثه و دندان بکشید.
نخ را در جهت نقطه اتصال بین دندان‌ها برگردانید و آن را در طرفی دیگر بالا و پایین حرکت دهید، به این صورت نخ به شکل دندان درمی‌آید.
نخ را محکم در پشت دندان قرار دهید؛ و به‌آرامی آن را در کناره‌ی دندان بکشید، نخ را دور از لثه با حرکت بالا و پایین حرکت دهید.
این کار را برای بقیه‌ی دندان‌ها نیز تکرار کنید.

نکته: دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که مسواکتان را هر سه تا چهار ماه عوض کنید تا از رشد باکتری‌ها جلوگیری شود. بهترین راه برای اطمینان از سلامت دندان‌ها این است که آن‌ها را دو بار در روز (به مدت ۲ تا ۳ دقیقه) مسواک بزنیم. همچنین برای جلوگیری از بیماری‌های لثه، لثه‌ها را نیز مسواک بزنید.

مقدار مناسبی از فلوراید را دریافت کنید

فلوراید باعث استحکام مینای دندان می‌شود- و برای رشد دندان‌های کودکان و نیز کمک به جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان و بزرگ‌سالان لازم و ضروری می‌باشد. حتی اگر آب مصرفی شما حاوی فلوراید باشد، باید همیشه از خمیردندان‌های حاوی فلوراید استفاده کنید.

اگر به فلوراید بیشتر نیاز داشته باشید، می‌توان آن را از طریق فلوراید تراپی (وارنیش فلوراید) که در مطب دندانپزشکی انجام می‌گیرد مستقیماً روی دندان‌ها استفاده کرد.

استفاده از دهان‌شویه

علاوه بر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه، استفاده از دهان‌شویه نیز بر پاکیزگی دهان شما می‌افزایید. دهان‌شویه‌های آنتی باکتریال فعالیت‌های باکتریایی و تشکیل پلاک دندانی را که باعث بروز بیماری‌های لثه می‌گردند، کاهش می‌دهند. همیشه با دندان‌پزشک خود درباره‌ی محصولات دهان‌شویه‌ی جدیدی که می‌خواهید استفاده کنید مشورت کنید.

همه افراد نباید از یک نوع دهان‌شویه استفاده کنند. از دهان‌شویه‌ی مناسب استفاده کنید – خصوصاً اگر بیشتر در معرض خطر باشید. دهان‌شویه‌هایی که خاصیت درمانی دارند کاری بیشتر از رفع موقت بوی بددهان را انجام می‌دهند- آن‌ها می‌توانند سلامت کلی دهان و دندانتان را بهبود ببخشند.

درحالی‌که بعضی محصولات داروخانه‌ای (بدون نسخه) مزایایی در حفظ زیبای دارند، دهان‌شویه‌های درمانی حاوی مواد آنتی باکتریال و ضدپوسیدگی دارند. استفاده از دهان‌شویه‌های درمانی برای کنترل باکتری‌های موجود در پلاک دندانی و جلوگیری از پوسیدگی‌ها بهتر از آن است که صرفاً فقط دندان‌هایمان را مسواک بزنیم یا نخ دندان بکشیم.

ترک سیگار و دخانیات

استفاده از سیگار و دخانیات خطر ابتلا به سرطان دهان، بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان را تا حد زیادی بالا می‌برد (علاوه بر مواردی که در اینجا ذکر نشده مثل بیماری های قلبی و سرطان ریه. … که همگی از آنها آگاه هستند). اگر سیگار و دخانیات مصرف میکنید از پزشک خود برای ترک آن کمک بگیرید.

معاینات منظم دهان و دندان

وقتی معاینات منظم دندانپزشکی داشته باشید، به سرعت می‌توان تغییرات به وجود آمده دردهانتان را تشخیص داد- مثل شکستگی دندان‌ها، لثه‌های قرمز و متورم ، یا دردهای غیرعادی در دندان‌ها. اگر متوجه مشکلی شدید با دندان‌پزشک خود در میان بگذارید. درمان به‌موقع، بهترین شانس برای درمان بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها می‌باشد.

مصرف میان وعده‌های را کاهش دهید

میان وعده‌های قند دار بهترین منبع برای باکتری‌هایی ست که منجر به پوسیدگی دندان می‌شوند- و وقتی در طی روز مصرف شوند مدام باعث هجوم مواد اسیدی به دندان می‌شوند؛ بنابراین به دهان و دندان خود استراحت بدهید و یا مصرف خوراکی‌های شیرین و قند دار را در میان وعده‌ها محدود کنید.

رژیم غذایی مناسب

معمولاً تصور نمی‌کنید که نوع رژیم غذایی باعث پوسیدگی دندان‌ها خواهد اما برای حفظ سلامت دندان‌ها و استخوان‌هایتان به کلسیم کافی نیاز دارید. کلسیم را می‌توان در مواد لبنی، کلم برو کلی، آب‌پرتقال طبیعی و غلات و سبزی‌های برگ‌دار دیگر یافت.

همچنین می‌توانید از مکمل‌ها استفاده کنید. اگر رژیم غذایی غنی از انواع ویتامین‌ها را ندارید می‌توانید از مکمل‌های مولتی‌ویتامین مثل ویتامین D، ویتامین B کمپلکس، روی، زینک، ید، آهن و پتاسیم استفاده کنید که نقش مهمی در سلامت شما را ایفا خواهند کرد.

نکته: نوشابه‌ها و آب‌میوه‌ها حاوی اسید زیادی هستند که می‌تواند باعث نرم شدن مواد تشکیل‌دهنده دندان و شکستن مواد معدنی موجود در مینای دندان شوند که این منجر به پوسیدگی خواهد شد. در این موارد استفاده از نی برای پیشگیر از این مشکلات کمک خواهد کرد.

جویدن آدامس می‌تواند برای سلامت و بهداشت دهان و دندان مفید باشد زیرا باعث تحریک جریان بزاق دهان خواهد شد. این کار باعث واکنش‌های شیمیایی اسیدها دردهان می‌شود و به جلوگیری از تشکیل باکتری‌هایی که منجر به پوسیدگی می‌شوند کمک خواهد کرد.

استفاده از آدامس‌های بدون قند توصیه می‌شود که در مقایسه با سایر شیرینی‌ها باعث کاهش خر پوسیدگی دندان‌ها می‌شود. آدامس‌های قند دار مشکلات بیشتری را حاصل می‌کنند زیرا باکتری‌های موجود در پلاک دندانی می‌توانند مواد قندی را به اسید تبدیل کنند.